Events
Blog
Forex Piyasasında Kaldıraçlı işlem yapılabilmektedir. Kaldıraç, İngilizce karşılığıyla “leverage”, sahip olunan anaparanın daha üstünde finansal işlemler gerçekleştirilmesini sağlayan bir mekanizmadır. Forex işlemlerini tüm dünyada cazip kılan da, kaldıraç etkisiyle az miktardaki yatırımla yüksek kâr elde etme ümididir. Kaldıraç ile risk birbiriyle ilişkilidir. Yüksek bir kaldıraç oranı hem kazanç hem de zarar miktarını artırabilir.
Kaldıracın söz konusu olmadığı bir forex işleminde 1 ABD Doları = 1,50 TL ise, eldeki 100 TL ile yaklaşık olarak 67 Dolar (100/1.50 = 66,66) alınabilir. Dolardan kâr elde etme düşüncesiyle bu işlem yapılmışsa, beklenti Doların TL karşısında değer kazanmasıdır. Dolar 1,70 olursa, o zaman eldeki 67 dolarla 67*1,70 = 114 TL almak mümkün hale gelir. Yani 14 TL kâr elde edilir.
Kaldıracın varlığı halinde ise; 1’e 100 kaldıraç oranıyla Forex işlemi yaptıran kuruluş yatırımcısına şöyle bir teklifte bulunmuş olur: 1.000 TL karşılığında aracı kurum yatırımcısına 1:100 kaldıracın da etkisiyle 100.000 TL’lik işlem yapma olanağı sağlar ve döviz satar. Ama dövizi banknot olarak vermez. Yatırımcının işlemi yaptığı kur üzerinde meydana gelen değişiklikler neticesinde bir kâr oluşursa onu öder.
Yani yatırımcı 100.000 TL’yi vermiş ve karşılığında 1 ABD Doları = 1.50 TL den 66.667 Dolar almış gibi olur. Kur 1,60 olursa o zaman, yatırımcı 66.667 Dolar karşılığında 106.667 TL alır. Yani, yatırımcı 1.000 TL’lik teminatla 6.667 TL kâr elde etmiş olur. Tam tersi durumda ise örneğin kur 1,40’a düşerse 66.667 Dolar karşılığında 93.334 TL alır. Yani yatırımcı 1.000 TL’lik teminatla 6.667 TL zarar etmiş olur (Sermaye Piyasası Kurulu, 2013). Görüldüğü üzere yüksek bir kaldıraç oranı hem kazanç hem de zarar miktarını artırabilir.
Kaldıraç oranlarına ilişkin uygulamalar; Kullanılan işlem platformu, işlemin gerçekleştirildiği ülke ve yatırımcı bazında farklılık gösterebilmektedir. Örneğin; ABD’deki düzenlemeler ile uygulanabilecek en yüksek kaldıraç oranı tüm para birimleri için 1:10 olarak belirlenmiştir (Commodity Futures Trading Commission [CFTC], 2013).
Türkiye’de ise bu oran 1:100 olarak belirlenmiştir. Yine aracı kuruluşlar Forex (kaldıraçlı alım satım) işlemlerine yeni başlayanların kaldıraç oranlarını düşük tutarken, tecrübeli yatırımcılara daha yüksek kaldıraç oranları verebilmektedirler.
Forex Piyasasında Aracı Kuruluşun kazancı alış fiyatıyla (bid ya da buy) satış fiyatı (ask ya da sell) arasındaki fark demek olan “spread”tir (kur farkı/makas). Örneğin; bir yatırımcı Euro satıp, Dolar aldığında her bir Euro satışından 1,2825 $ elde ederken, tam tersi Euro alışında ise 1,2827 $ ödemek durumundaysa bu durumda bu işlemin spread değeri 2 $ olur .
Likiditenin fazla olduğu yani daha fazla işlem gören finansal enstrümanlarda spread her zaman daha düşüktür. Spreadin en az olduğu paritelerin başında EUR/USD paritesi gelmektedir. İşlem hacminin yüksekliği sayesinde büyük aracılar EUR/USD paritesinde düşük spread vermeyi, fiyat avantajı sağlamak için tercih ederler.
Yeni bir pozisyon açtığımızda işleme, spread kadar zararla başlarız. Spread, pozisyonumuz açıldığı anda hesaptan düşer (GSForex, 2013). Spread kurumlar arasında oldukça değişkenlik gösteren bir kavramdır. “Spread’i en düşük olan kurum en iyisidir” gibi bir yanılgıya düşülmemelidir. Piyasa genelinin altında düşük spread veren firmaların güvenilirlikleri sorgulanmalıdır .
Forex Piyasasında para birimleri çiftli olarak işlem görür. Örneğin; İngiliz Poundu/Amerikan Doları (GBP/USD), Amerikan Doları/Kanada Doları (USD/CAD) gibi.
Forex Piyasasında işlem birimi olarak “lot” kullanılır. Forex piyasalarında yatırımcılar “lot” alıp satarlar (Ponsi, 2007: 18). Bir yatırımcının Forex piyasasında alabileceği en küçük pozisyon “bir lot” tur. Bir standart lot büyüklüğü 100.000 döviz biriminden oluşur. Bunun bir alt birimi olan mini lot 10.000 birimlik (10K) bir büyüklüğü ifade eder. Mini lotun da altında 1.000 birim dövize eşit olan mikro lot ve 100 birim dövize eşit olan nano lot öneren forex aracı kuruluşları da vardır .
Forex Piyasasında en küçük fiyat hareketi “Pip” (Price Interest Point) ya da “tick” adını alır. Forex Piyasasında döviz kuru oranlarındaki her 1 puanlık artışa pip ya da tick denir. Hemen hemen tüm pariteler beş anlamlı basamaktan oluşurlar. Birçok paritede ondalık virgülü en soldaki basamaktan hemen sonra yer alır, örneğin EUR/USD paritesi 1,2329 şeklinde gösterilir. Bu örnekte bir pip virgülden sonraki dördüncü basamakta en küçük değişime eşittir; 0,0001 .
Örneğin; USD/CHF paritesi 1,0387’den 1,0388’e yükselirse fiyat 1 Pip artmıştır, yani 0,0001 puan. Bu durumun önemli bir istisnası 1 pip değerinin 0,01 USD’ye eşit oluğu USD/JPY çiftidir. Yen paritelerinde virgülden sonra iki basamak bulunmaktadır. USD/JPY paritesi şimdi 103,50 seviyesinde ve 1 pip artarsa 103,51 olacaktır yani 1 pip 0,01 USD değerindedir. Bu parite için 1 pipin değerini şöyle hesaplanır: 0,01/103,50 = 0,0000966 USD eder .
Kaldıracın söz konusu olmadığı bir forex işleminde 1 ABD Doları = 1,50 TL ise, eldeki 100 TL ile yaklaşık olarak 67 Dolar (100/1.50 = 66,66) alınabilir. Dolardan kâr elde etme düşüncesiyle bu işlem yapılmışsa, beklenti Doların TL karşısında değer kazanmasıdır. Dolar 1,70 olursa, o zaman eldeki 67 dolarla 67*1,70 = 114 TL almak mümkün hale gelir. Yani 14 TL kâr elde edilir.
Kaldıracın varlığı halinde ise; 1’e 100 kaldıraç oranıyla Forex işlemi yaptıran kuruluş yatırımcısına şöyle bir teklifte bulunmuş olur: 1.000 TL karşılığında aracı kurum yatırımcısına 1:100 kaldıracın da etkisiyle 100.000 TL’lik işlem yapma olanağı sağlar ve döviz satar. Ama dövizi banknot olarak vermez. Yatırımcının işlemi yaptığı kur üzerinde meydana gelen değişiklikler neticesinde bir kâr oluşursa onu öder.
Yani yatırımcı 100.000 TL’yi vermiş ve karşılığında 1 ABD Doları = 1.50 TL den 66.667 Dolar almış gibi olur. Kur 1,60 olursa o zaman, yatırımcı 66.667 Dolar karşılığında 106.667 TL alır. Yani, yatırımcı 1.000 TL’lik teminatla 6.667 TL kâr elde etmiş olur. Tam tersi durumda ise örneğin kur 1,40’a düşerse 66.667 Dolar karşılığında 93.334 TL alır. Yani yatırımcı 1.000 TL’lik teminatla 6.667 TL zarar etmiş olur (Sermaye Piyasası Kurulu, 2013). Görüldüğü üzere yüksek bir kaldıraç oranı hem kazanç hem de zarar miktarını artırabilir.
Kaldıraç oranlarına ilişkin uygulamalar; Kullanılan işlem platformu, işlemin gerçekleştirildiği ülke ve yatırımcı bazında farklılık gösterebilmektedir. Örneğin; ABD’deki düzenlemeler ile uygulanabilecek en yüksek kaldıraç oranı tüm para birimleri için 1:10 olarak belirlenmiştir (Commodity Futures Trading Commission [CFTC], 2013).
Türkiye’de ise bu oran 1:100 olarak belirlenmiştir. Yine aracı kuruluşlar Forex (kaldıraçlı alım satım) işlemlerine yeni başlayanların kaldıraç oranlarını düşük tutarken, tecrübeli yatırımcılara daha yüksek kaldıraç oranları verebilmektedirler.
Forex Piyasasında Aracı Kuruluşun kazancı alış fiyatıyla (bid ya da buy) satış fiyatı (ask ya da sell) arasındaki fark demek olan “spread”tir (kur farkı/makas). Örneğin; bir yatırımcı Euro satıp, Dolar aldığında her bir Euro satışından 1,2825 $ elde ederken, tam tersi Euro alışında ise 1,2827 $ ödemek durumundaysa bu durumda bu işlemin spread değeri 2 $ olur .
Likiditenin fazla olduğu yani daha fazla işlem gören finansal enstrümanlarda spread her zaman daha düşüktür. Spreadin en az olduğu paritelerin başında EUR/USD paritesi gelmektedir. İşlem hacminin yüksekliği sayesinde büyük aracılar EUR/USD paritesinde düşük spread vermeyi, fiyat avantajı sağlamak için tercih ederler.
Yeni bir pozisyon açtığımızda işleme, spread kadar zararla başlarız. Spread, pozisyonumuz açıldığı anda hesaptan düşer (GSForex, 2013). Spread kurumlar arasında oldukça değişkenlik gösteren bir kavramdır. “Spread’i en düşük olan kurum en iyisidir” gibi bir yanılgıya düşülmemelidir. Piyasa genelinin altında düşük spread veren firmaların güvenilirlikleri sorgulanmalıdır .
Forex Piyasasında para birimleri çiftli olarak işlem görür. Örneğin; İngiliz Poundu/Amerikan Doları (GBP/USD), Amerikan Doları/Kanada Doları (USD/CAD) gibi.
Forex Piyasasında işlem birimi olarak “lot” kullanılır. Forex piyasalarında yatırımcılar “lot” alıp satarlar (Ponsi, 2007: 18). Bir yatırımcının Forex piyasasında alabileceği en küçük pozisyon “bir lot” tur. Bir standart lot büyüklüğü 100.000 döviz biriminden oluşur. Bunun bir alt birimi olan mini lot 10.000 birimlik (10K) bir büyüklüğü ifade eder. Mini lotun da altında 1.000 birim dövize eşit olan mikro lot ve 100 birim dövize eşit olan nano lot öneren forex aracı kuruluşları da vardır .
Forex Piyasasında en küçük fiyat hareketi “Pip” (Price Interest Point) ya da “tick” adını alır. Forex Piyasasında döviz kuru oranlarındaki her 1 puanlık artışa pip ya da tick denir. Hemen hemen tüm pariteler beş anlamlı basamaktan oluşurlar. Birçok paritede ondalık virgülü en soldaki basamaktan hemen sonra yer alır, örneğin EUR/USD paritesi 1,2329 şeklinde gösterilir. Bu örnekte bir pip virgülden sonraki dördüncü basamakta en küçük değişime eşittir; 0,0001 .
Örneğin; USD/CHF paritesi 1,0387’den 1,0388’e yükselirse fiyat 1 Pip artmıştır, yani 0,0001 puan. Bu durumun önemli bir istisnası 1 pip değerinin 0,01 USD’ye eşit oluğu USD/JPY çiftidir. Yen paritelerinde virgülden sonra iki basamak bulunmaktadır. USD/JPY paritesi şimdi 103,50 seviyesinde ve 1 pip artarsa 103,51 olacaktır yani 1 pip 0,01 USD değerindedir. Bu parite için 1 pipin değerini şöyle hesaplanır: 0,01/103,50 = 0,0000966 USD eder .
